ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН ЭРГЭЦИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ СУДАЛГАА /Сувилагч нарын жишээн дээр/

Abstract

Хүний нөөц нь байгууллагын хамгийн чухал хөрөнгө юм. (Xiaoping Qin, 2023). Дэлхий нийтэд эрүүл мэндийн салбарын мэргэжилтний хомсдолд ороод байгаа нь хүн амын хөгшрөлт, архаг өвчний тархалт нэмэгдэлт болон салбарын өөрийн зайлшгүй хэрэгцээтэй байдлаас үүдэж байна (Alluhidan, 2020). 2030 он гэхэд дэлхийн хэмжээнд эрүүл мэндийн салбарт нийт 40 сая гаруй эрүүл мэндийн болон нийгмийн халамжийн ажлын байр нэмэгдэх бөгөөд 18 сая гаруй эрүүл мэндийн ажилтны дутагдалд орохоор байна. Тэр дундаа 9 сая гаруй сувилагч, эх баригчийн дутагдалд орох тооцоог 2015 онд Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага болон Дэлхийн банк гаргасан. (WHO, 2016). Нийт 260 мянга гаруй сувилагч жилийн хугацаад ажлаасаа гарах төлөвлөгөөтэй байгаа бөгөөд дундаж ур чадвартай сувилахуйн хүний нөөцийн эргэц 43,9% болоод байна (Bruyneel,2020). 2013-2023 оны хүн ам зүй, хөдөлмөрийн зах зээлийн үзүүлэлт, эрүүл мэндийн байгууллагын тоо, эрүүл мэндийн салбарын хүний нөөц тэр дундаа их эмч болон сувилагчийн тоо, эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлсэн хүний тоо зэрэг статистик болон холбогдох мэдээллийг цуглуулан ажилласан. Статистик мэдээлэлд үндэслэн сувилагчийн хүний нөөцийн эргэцийг тооцоолон гарсан. 2030 он гэхэд Монголд сувилагчийн тоог 1,6 дахин өсөх шаардлагатай гэж үзэж болохоор байна. Монголын сувилахуйн хүний нөөцийн эргэцийн судалгааг хийж, ажлаас гарахад нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлж тэдгээрийг хэрхэн шийдэх талаар зөвлөмжийг боловсруулан сувилагч нарын ажлаас гарах хувийг бууруулахад хувь нэмэр оруулахыг зорьсон ба судалгааны ажлыг “Сувилагчдын эргэцэд хүний нөөцийн менежментийн нөлөөлөл: Хойд Ливан дахь эмнэлгүүдийн эмпирик судалгаа”-ны загварыг судалгааны асуултуудыг үнэлэхэд туслах долоон таамаглал дэвшүүлсэн. Судалгаанд эрүүл мэндийн яамны харьяа 7 эрүүл мэндийн байгууллага, хувийн хэвшлийн 3 эрүүл мэндийн байгууллагын сувилагч нарыг хамруулсан болно. Судалгаанд нийт 470 сувилагч хамруулсан ба цуглуулсан анхдагч өгөгдлийг SPSS-ийн 26.0 программыг ашиглан регрессийн шинжилгээ хийсэн. Мөн 2 удаагийн фокус группийн 12 ажлаас гарсан сувилагч нартай ярилцлага хийсэн. Ажлаас гарах хүслийг сувилагч нарын насны ангиллаар авч үзэхэд 21-29, 30-39 насны бүлэг хамгийн өндөр байсан бол мөн сургууль төгсөөд ажилд ороод хэсэг хугацааны дараа ажлаас гарах нь 21-29 насны бүлэгт хамгийн өндөр байсан. Ажилласан жилээр нь авч үзэхэд 4-с доош жил ажилласан сувилагч нарын ажлаас гарах хүсэл өндөр байсан. Судалгааны үр дүнд үндэслэн сувилагчид дараах шалтгаануудын улмаас сэтгэл дундуур байх магадлал өндөр бөгөөд ажлаас гарах эрсдэл өндөр байна. Үүнд: • Стресс ихтэй орчин • Ур чадвар болон ажлын ачаалалтай харьцуулахад тохиромжгүй цалин, хөлс • Харилцааны ялгаатай байдал болон үл хүндэтгэсэн байдал • Ажлын ачаалал их, уян хатан бус ажлын цагийн хуваарь • Урамшуулал болон бусад хөнгөлөлтүүд • Нийгмийн баталгаа хангалтгүй байдал • Үр дүнгүй сургалт • Шууд удирдлагын сөрөг хандлага, буруу менежмент Судалгааны үр дүнд үндэслэн нийт 5 түвшинд зөвлөмж боловсруулсан болно.