Хөдөлмөрийн хөрилцаанд насаар ялгаварлан гадуурхах нь

Abstract

Бид өдөр тутам хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, тэр дундаа олон нийтийн сүлжээ буюу интернетэд тавигдсан ажлын янз бүрийн заруудыг уншдаг. Тухайлбал: “.....ажлын дадлага туршлагатай, мэргэжлээрээ 3-с доошгүй жил ажилласан....”, .....30-аас дээш насны....”, “....мэргэжлээрээ 5-аас дээш жил ажилласан, 40 хүртэл насны....” , “.....ачаалал даах чадвартай....” гэх шаардлагуудыг тавьж байгууллагууд ажилтанг сонгож авах болжээ. Гэтэл шууд ба шууд бус утгаар хүний насыг заасан ажлын зарыг АНУ, Европын Холбооны улсуудад гаргах юм бол тухайн байгууллага хуулиар өндөр торгууль төлөх болно. Учир нь эдгээр орнуудад насаар алагчлахыг хориглосон хуультай. Гэтэл манайд бол энэ нь ердийн зүйл болоод удаж байна. Тэр тусмаа 40-өөс дээш насны хүмүүс эрэгтэй, эмэгтэй үл хамааран ажилд орох ямар ч найдваргүй болжээ. Ийм гаж сэтгэл зүй монголын нийгэмд тогтоод удаж байна. 40-өөс дээш насныхан хуучинсаг, удаан, ачаалал даах чадваргүй, социализмын үед олж авсан мэдлэг нь хуучирсан гэх мэт олон шалтгааныг тоочно. Гэтэл 40 нас гэдэг бол жинхэнэ хийж бүтээхийн оргил нас хэмээн үздэг байна.

Тиймээс энэхүү өгүүллээрээ “Хөдөлмөрийн харилцаанд насаар ялгаварлан гадуурхах” асуудлыг авч судаллаа. Энэхүү сэдвийн хүрээнд амьдрал практикт тохиолддог ялгаварлан гадуурхалтын хэлбэрүүд, эйджизмийн үүсэл, ойлголт, тэдгээрийн олон улсын болон үндэсний эрх зүйн зохицуулалт, гадаад орнуудын судалгаа болон Монгол Улсад хийгдсэн судалгаанд үндэслэн, санал дүгнэлт, зөвлөмж боловсрууллаа.