Үнэт цаасны арилжааны төлбөр тооцооны системийг боловсронгуй болгох арга зам

Abstract

Уг судалгааны ажлаар монголын хөрөнгийн зах зээлийн төлбөр

тооцооны системийг хэрхэн боловсронгуй болгох боломжтойг судалсан. Энэхүү

судалгааныхаа хүрээнд манай улсын хөрөнгийн зах зээлийн төлбөр тооцооны систем

өнөөгийн байдал,гадаад орнуудын төлбөр тооцооны систем хэрхэн ажилладаг мөн манай

улсад тулгамдаж байгаа асуудлыг хэрхэн шийдэж байсан талаар судаллаа. Мөн ногдол

ашгийн мөнгө, анхдагч зах зээлийн арилжаанаас буцсан мөнгө болон тухайн ҮЦКийнхаа харилцдаг банк дахь өөрийн данснаасаа мөнгөө авах үед заавал өөрийн биеэр

очиж гарын үсэг зурж баталгаажуулж авдаг. Гэхдээ зарим ҮЦК-иуд энэхүү асуудлыг

шийдэж онлайнаар мөнгө хүсэх өргөдөл авч харилцагчдад илүү хялбар харагдаж байгаа

хэдий ч ҮЦК-даа илүү их гар ажиллагаа нэмэгдэж онлайнаар явуулсан өргөдлийг гарган

авч харилцагчтай тохиролцон өмнөөс нь гарын үсгийг нь зурж хэвлэмэл байдлаар гарган

өөрсдийн биеэр ҮЦТХТ болон АТТ-рүү аваачиж өгдөг байдал арилаагүй хэвээр байсаар

байна. Ингэхийн сацуу мөн харилцагчдын мэдээллийн аюулгүй байдал зөрчигдөж байгаа

нь харагдаж байна. Манай орон одоогийн байдлаар Т+1 системтэй явж байгаа хэдий ч

удахгүй Т+2 систем рүү шилжих гэж буй билээ. Систем хөгжихийн хэрээр бид төлбөр

тооцооны системээ мөн хөгжүүлэх шаардлагатай ба кастодиан банкны үйл ажиллагааг

идэвхжүүлж ҮЦК болгон кастодиан дээр номиналь данс нээлгэж харилцагчдынхаа

хувьцааг найдвартай хадгалах болон дагалдах үйлчилгээг авах шаардлагатай юм. Мөн

цахим гарын үсгийг ашиглаж бичиг баримтаа баталгаажуулвал илүү аюулгүй юм. ҮЦК

болгон өөр дээрээ төлбөр тооцооны номиналь данс нээлгэж харилцагч зөвхөн ҮЦК-тай

харилцаж бүхий л үйлчилгээг авах боломжтой болвол харилцагчдад илүү хялбар учир

хөрөнгийн зах зээлийг сонирхох сонирхол ихсэх боломжтой юм.