Валютын ханшийн шилжих нөлөөлөл ба мөнгөний бодлого

Abstract

Уг судалгааны ажилд Шинэ Кейнсийн макро эдийн засгийн онолд тулгуурласан SVAR загварыг ашиглан инфляци дахь валютын ханшийн шилжилтийг тогтоох, улмаар мөнгөний бодлогодоо валютын ханшийн үүрэг, ач холбогдлыг хэрхэн тусгаж, хариу арга хэмжээ авах вэ гэдгийг тодруулахыг зорьсон. Ерөнхий инфляци, хүнсний бүтээгдэхүүний инфляци болон хүнсний бус бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний инфляци дахь долларын ханшийн шилжилтийг шалгахын тулд газрын тосны үнэ, зээлийн хүүний түвшин, ДНБ, долларын ханш, ерөнхий ХҮИ, хүнсний ХҮИ, хүнсний бус ХҮИ-ийн өгөгдлүүдийг ашигласан ба долларын ханшийн асимметр шинжийг шалгахын тулд долларын ханшийн чангаралт, сулралт гэсэн дамми хувьсагч оруулан үнэлсэн. Манай улсын хувьд инфляци дахь долларын ханшийн шилжилт төгс бус байна. Долларын ханшийн өөрчлөлтийн ерөнхий инфляцид шилжих нөлөөлөл 0.25, хүнсний бүтээгдэхүүний инфляцид шилжих нөлөөлөл 0.75, хүнсний бус бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний инфляцид шилжих нөлөөлөл 0.19 байна. Мөн долларын ханшийн чангаралт, сулралтын инфляцид шилжих нөлөөллийг тооцсон бөгөөд долларын ханш чангарахад инфляци 0.35 хувиар өсч, сулрахад 0.047 нэгжээр буурч байна. Монгол улсын хувьд долларын ханшийн инфляцид үзүүлэх нөлөө асимметр шинжтэй байна. Мөнгөний хатуу бодлогын нөлөөгөөр бодит хүүний түвшин өсөхөд долларын ханш суларч байна. Долларын ханш чангарахад 2 улирлын дараагаас инфляцийг өсгөх нөлөө үзүүлж байгаа тул хүүний түвшинг өндөр байлгаснаар ханшийг өсгөхгүй, тогтвортой байлгах боломжтой. Тиймээс ханш чангарсан үед мөнгөний хатуу бодлого явуулах нь зүйтэй юм.