Хураангуй:
Энэхүү судалгааны ажлын зорилго нь санхүүгийн хямралын үед Монголын хөрөнгийн зах зээлийн ТОП-20 индексийн өгөөжийн хэлбэлзэлд гадаад орчны голлох макро эдийн засгийн хувьсагчид (валютын ханш, түүхий эдийн үнэ, гадаад зах зээлийн индексүүд) хэрхэн нөлөөлж буйг тоон хэлбэрээр тодорхойлох явдал байв. Судалгааны хүрээнд 2019 оны 1 дүгээр сараас 2023 оны 12 дугаар сар хүртэлх өдөр тутмын өгөгдөл ашиглан, GARCH бүлгийн загваруудын нэг болох GARCH-X загварыг сонгон, хэлбэлзлийн динамик болон гадаад хүчин зүйлсийн нөлөөг нарийвчлан үнэлсэн.
Эдийн засгийн мөчлөгийг ялгах зорилгоор Bai-Perron олон цэгт бүтцийн өөрчлөлтийн тест ашиглан хямралын өмнөх, үеийн, дараах гэсэн гурван үе шатыг тодорхойлсон бөгөөд тус бүрд GARCH-X загварыг тохируулсан. Шинжилгээний үр дүнгээс үзэхэд хямралын үед ТОП-20 индексийн хэлбэлзэл нь ам.долларын ханш (USD/MNT) болон S&P500 индекс зэрэг гадаад хувьсагчдаас өндөр хамааралтай байсан бол хямралын дараа валютын ханшийн нөлөө хадгалагдаж, бусад хувьсагчдын нөлөө харьцангуй буурсан байна.
Судалгааны үр дүн нь Монголын хөрөнгийн зах зээл нь хямралын үед гадаад орчны өөрчлөлтөд эмзэг хандлага үзүүлдэг, тэр дундаа валютын ханшийн эрсдэл нь үндсэн хамаарлын суурь хүчин зүйл болдгийг нотолж байна. Мөн GARCH-X загвар нь санхүүгийн хэлбэлзлийн нарийн бүтцийг тайлбарлахад үр дүнтэй хэрэгсэл болох нь харагдсан бөгөөд цаашид бодлого боловсруулагч, хөрөнгө оруулагчдад эрсдэлийн удирдлагын үндэслэлтэй шийдвэр гаргахад дэмжлэг үзүүлэх боломжтой.
