ТЭЭВЭР ЗУУЧЛАЛЫН КОМПАНИЙН ЗАСАГЛАЛД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛСИЙH СУДАЛГАА: ТӨМӨР ЗАМЫН ТЭЭВРИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР

Abstract

Монгол улсын Алсын-Хараа 2050 дотор экспорт болон ДНБ-ийг өсгөх замаар дундаж давхаргыг өсгөх буюу 15000 ам.долларт хүргэх, экспортыг 52 сая.ам.долларт хүргэх зорилтуудаг багтаасан байна. Засгийн газрын хэрэгжүүлэх 14 төсөлд Хил дамнасан төмөр замын боомтуудын холболт зүүн босоо чиглэлийн төмөр замын бүтээн байгуулалт хийхээр төлөвлөгджээ. Эдийн засгийн тогтвортой өсөлт, тэлэлт болон цаашдын хөгжил болон олон улсын харилцаа, гадаад худалдааны тэнцэлд эерэг нөлөө үзүүлж, экспортын өсөлт, импортын тогтвортой байдлыг хангадаг гол салбар бол тээвэр зуучлал юм. Монгол Улс 2022 онд 16.5 сая ам.долларын экспорт, 7.7 сая ам.долларын импорттой байсан бол 2023 онд экспорт 111,1 сая ам.доллар, импорт 2,386.2 сая ам.доллар нийт 2,497.3 ам. долларт хүрч худалдааны тэнцэл эерэг үзүүлэлттэй гарч байгаа нь алсын хараа 2050-ийн хүрээнд тээвэр зуучлалын үйлчилгээний хэрэгцээ шаардлагыг нэмэгдүүлсээр байна. Тээврийн үйлчилгээ үзүүлдэг байгууллагуудын хүрээнд сайн засаглал нь ханган нийлүүлэлтийн сүлжээг үр ашигтай удирдах, дүрэм журмыг дагаж мөрдөх, нөөцийг хариуцлагатай ашиглах байдаг тул энэхүү дипломын судалгаагаар Монгол улсын төмөр замын тээвэр зуучлалын салбар дах засаглалд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлох, олон улсын сайн туршлагуудыг харьцуулсан судалгаа хийхийг зорьсон юм. Зорилтуудынхаа хүрээнд сайн туршлага бүхий таван улсуудын хооронд засаглалын хүчин зүйлсээр харьцуулсан судалгааны арга зүй ашиглан хоёрдогч мэдээллийн өгөгдлийг боловсруулсан ба ярилцлагын арга зүй ашиглан салбар дах экспертүүдээс Монгол улсын нөхцөлд голлох нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлох замаар анхаарал хандуулах асуудлуудаар зөвлөмж боловсрууллаа.