ҮНДЭСНИЙ НОГООН БОНДЫН ЗЭЭЛЖИХ ЗЭРЭГЛЭЛИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ АРГА ЗАМ /ХААН БАНКНЫ ЖИШЭЭН ДЭЭР/

Abstract

Энэхүү судалгаа нь Монголын ногоон бондын зээлжих зэрэглэлийг тодорхойлоход ашигласан аргачлалыг нарийвчлан судлах зорилготой бөгөөд Moody's Ногоон бондын үнэлгээ (GBA)-аар үнэлэгдсэн Хаан банкны асуудалд онцгой анхаарал хандуулж байна. Энэхүү судалгаа нь Монголын шинээр хөгжиж буй зах зээлийн нөхцөлд эдгээр төрөлжсөн зээлжих зэрэглэл нь хөрөнгө оруулагчдын итгэл болон бонд гаргагчдын санхүүгийн чадварт хэрхэн нөлөөлж байгааг тодруулах зорилготой юм. Ногоон бонд нь сэргээгдэх эрчим хүчний үйлдвэрлэл, бохирдлын хяналт, экосистемийг хамгаалах зэрэг байгаль орчинд ихээхэн ач холбогдолтой төслүүдэд хөрөнгө шилжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Хэдийгээр тэдний нэр хүнд өссөөр байгаа хэдий ч зээлжих зэрэглэлийн агентлагуудын эдгээр бондын тогтвортой байдлыг үнэлэхэд ашигладаг тодорхой шалгуур, аргачлалууд, ялангуяа Монгол зэрэг буурай хөгжилтэй зах зээлүүдэд эрдэм шинжилгээний судалгаанд харьцангуй тодорхойгүй хэвээр байна. Энэхүү дипломын ажил нь байгаль орчны зээлийн үнэлгээний нарийн ялгааг илрүүлэх, олон улсын жишигт нийцүүлэх зорилгоор Хаан банкны ногоон бондод Moody's GBA-г хэрхэн ашиглахыг судалсан болно. Судалгааны таамаглал нь Moody's GBA гэх мэт сайн бүтэцтэй, олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн зээлийн үнэлгээний тогтолцоог дагаж мөрдөх нь ил тод байдлыг сайжруулж, хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг нэмэгдүүлж, улмаар Монгол Улсад ногоон бондын зах зээлийг илүү хүчирхэгжүүлнэ гэж үзэж байна. Уг судалгаанд ЗБХБ-ын шалгуур үзүүлэлт, үнэлгээний үйл явц, Хаан Банкны ногоон бондын үнэлгээнд үзүүлэх нөлөөлөл зэрэгт критик дүн шинжилгээ хийх юм. Cудалгааны хүлээгдэж буй үр дүнд дэлхийн хөрөнгө оруулагчдыг татахын тулд ногоон бондын хүрээг оновчтой болгох талаар бодлого боловсруулагчид, санхүүгийн байгууллагууд болон олон улсын агентлагуудад зориулсан нарийвчилсан зөвлөмжүүд багтсан болно. Энэхүү дипломын ажил нь Монголын ногоон бондын зээлжих зэрэглэлд Moody's НБҮ(Ногоон бондын үнэлгээ)-ийн нөлөөллийг задлан шинжилснээр дэлхийн хэмжээнд ногоон бондын зах зээл дэх ирээдүйн болон санхүүгийн зохицуулалтын практикт нөлөөлөхүйц тогтвортой санхүүжилтийн талаарх дэлхийн хэлэлцүүлэгт томоохон хувь нэмэр оруулах зорилготой.