Хувь хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргалтад БОНЗ-ын үнэлгээний нөлөөлөл

Abstract

Монголын хөрөнгийн зах зээл сүүлийн жилүүдэд эрчимтэй хөгжин дэлгэрч, мөн БОНЗ-ын талаар ойлголт дэлгэрч байна. Иргэдийн хөрөнгө оруулалт хийх сонирхол нэмэгдэхийн хэрээр тодорхойгүй байдлын эрсдэл үүсэх ба уг эрсдэлийн бууруулах, өнөөгийн нөхцөл байдалд хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргалтад БОНЗ-ын үнэлгээ хэрхэн нөлөөлж байгаа талаар судалгаа хийх шаардлага байна. Уг судалгааны ажлын зорилгын хүрээнд хөрөнгө оруулалтын шийдвэрт БОНЗ-ын үнэлгээ нөлөөлж байгаа эсэх түүнчлэн яг хэдэн хувиар нөлөөлж байгааг нь судалгаа шинжэлгээгээр гаргаж ирэн хөрөнгө оруулагчдад шаардлагатай санал зөвлөмж өгөх явдал юм. Судалгааны ажилд анхдагч болон хоёрдогч эх сурвалжийг өгөгдлийн эх үүсвэр болгон ашигласан ба хоёрдогч өгөгдлүүдийн хувьд оновчтой эх үүсвэрүүд ашиглан тэдгээрийн эх сурвалжийг зохих байдлаар дурдсан билээ. Харин анхдагч өгөгдлийг цуглуулахын тулд судалгааны арга, аргачлалыг боловсруулахдаа Балба улсын судлаач Pradeep Phuyal-ийн “Хөрөнгө оруулагчдын шийдвэр гаргалтад нөлөөлөх хүчин зүйлс: Балба улсын хөрөнгийн биржийн жишээ” сэдэвт судалгааны ажлыг загвар болгон судалгааны зорилтын хүрээнд хөрөнгийн зах зээлийн арилжаанд оролцогч дотоодын хөрөнгө оруулагчдаас 13 хувьсагчтай байгууллагын менежментийн бодлого, жендерийн эрх тэгш байдал, ТУЗ болон удирдлагын тогтвортой байдал, тухайн байгууллагын бүтээгдэхүүн байгаль орчинд хор хөнөөлтэй эсэх 4 хүчин зүйл бүхий нийт 14 асуултын хүрээнд судалгаа авч, нийт 172 анхдагч өгөгдөл цуглуулснаас 20-г нь арилжаанд оролцдоггүй гэсэн шалтгаанаар хүчингүйд тооцов. Өгөгдлүүдийг Microsoft Excel болон IBM SPSS программуудыг ашиглан боловсруулсан ба үр дүнд санал зөвлөмж боловсруулсан.