Уул уурхайн компанийн ус ашиглалтын алдагдсан боломжийн өртгийг тооцох

Abstract

Манай улс байгалийн баялагаараа дэлхийд нилээд дээгүүр бичигддэг бөгөөд улсын төсвийн орлогын ихээхэн хувийг уул уурхайн нөөц баялаг эзэлдэг юм. Тус салбарын орлого улсын төсвийн дөрөвний нэг, өнгөрсөн жилийн нийт экспортын 80-86, дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 17-20 орчим хувийг тус тус бүрдүүлсэн байна. Цаашдаа уул уурхайн салбар улам эрчимтэй хөгжиж улсын эдийн засгийн өсөлтөд нөлөөлсөөр байх төлөвтэй байна. Харамсалтай нь уул уурхайн үйлдвэрлэл байгаль орчинд тун сөрөг нөлөөтэй гэдэг нь өнөөдөр дэлхий дахинаа тулгамдсан асуудлуудын нэг болоод байна. Тиймээс дэлхийн улс орнууд уул уурхайн үйлдвэрлэл, хөгжлийн бодлоготой хамт байгаль орчноо хамгаалах бодлогоо хамт авч явж, хэрэгжүүлдэг болсон. Харин манай улсын хувьд уул уурхайнаас буй болох экологийн хор, хохирол ялангуяа ус ашиглалтын тал дээр ямар бодлого баримталж, хэрхэн ажиллах нь тийм ч тодорхойгүй байна. Хэрвээ ямар нэгэн бодлого, хяналтгүйгээр уул уурхайн салбарт усыг ашиглавал хэзээ мөдгүй ширгэж, говь нутаг цөл болон хувирах аюултай ойрхон байна. Уул уурхайг дагаад газрын гүний ус ширгэж дуусах нь гэх айдасбайна. Иймээс уул уурхайн компаний ус ашиглалтыг багасгах тоног төхөөрөмжийг судлах нь зайлшгүй шаардлагатай байна.