Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийн хэрэгжилтийн судалгаа

Abstract

Хөгжлийн бэрхшээл гэдэг нь хувь хүндээ биш нийгэмд байгаа гэж үздэг “Хөгжлийн бэрхшээлийн нийгмийн загвар”-ын ойлголт Монгол улсад хараахан нийтлэг болоогүй байгаа билээ. Тэр утгаараа хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг сул дорой хүмүүс гэсэн ойлголт давамгайлж, тэдний нийгмийн оролцоо бодит байдал дээрээ хангагдаж чадахгүй байсаар байна. (Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асуудал: Бодлого, үйл ажиллагаа, 2017) Нийгмийн сайн сайхан байдлыг бэхжүүлэх нь улс орон бүрийн төр, иргэний туйлын зорилго хэмээн үзэж болно. Нийгмийн сайн сайхан байдал гэдэг нь тухайн нийгэмд, улс оронд амьдарч байгаа хүн бүр аз жаргалтай байж, хийж байгаа үйлдэлдээ сэтгэл ханамжтай, тэр үйлдэл нь бусдын сайн сайхан байх нөхцөлд ямар нэгэн хор хохирол учруулахгүй тухай ойлголт юм. Гэвч дэлхийн улс орнуудын хувьд ялангуяа хөгжиж буй орны хувьд нийгмийн сайн сайхан байдал бололцооны түвшинд биш байгаа нь хүн бүхэнд илэрхий билээ. ХБИ-ийн эрхийн хэрэгжилт бодит байдалд хэр хангагдаж байгаа болон түүнд нөлөөлж буй шалтгаануудыг судлан , эрхийн хэрэгжилтийг хангуулах тал дээр хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрхийн талаархи ойлголт хэр байгааг тодорхойлон, эрхийн хэрэгжилтийг хангуулахад үүрэг хүлээгч буюу төрийн байгууллага, зорилтот иргэдийг төлөөлөх ИНБ-ын оролцоог нийгмийн эгэх хариуцлагын хүрээнд хэрэгжүүлэх шаардлага байгаа эсэхийг тус тус судалсан болно.