Аудитын чанарын хяналтын стандартын хэрэгжилтийг сайжруулах нь

Abstract

Аудитын чанарын хяналтын бодлого, стандартын хэрэгжилт нь аудитын компаниудын үйлчилгээний стандартад зайлшгүй дагаж мөрдөгдөх бодлого, стандарт юм. Манай улсын хувьд аудитын чанарын хяналтын бодлогын гарын авлагыг 2007 оноос эхлэн ММНБИ болон ҮАГ, НАГ нь аудитын компаниуд зайлшгүй байх баримт бичиг болгон нэвтрүүлж эхэлсэн бөгөөд 2019 онд аудитын чанарын хяналтын журмыг шинэчилэсэн ба үүнийгээ байгуулагын үндсэн үйл ажиллагаандаа хэрхэн дагаж мөрдөж хэвшүүлж байгааг төлөвлөгөөт хяналт, шалгалтыг Сангийн яам болон Үндэсний аудитын газартай хамтран явуулсаар ирсэн. Мөн АОУСБСХ-ны гаргасан АОУС-ууд болон ЧХОУС1-ийг 2010 онд орчуулагдан хэвлэгдэн гарснаас хойш НББ болон аудитын компаниуд хэрэглээ болгон ашигласаар байна. Энэхүү судалгааны ажилдаа “Х” аудитын компанийн 60 ажилчдаас түүврийн хэмжээгээ 95 хувийн итгэх түвшинтэй, 5 хувийн алдааны хязгаартайгаар нийт 53 хүнийг хамруулсан бөгөөд ЧХОУС1-ийн хэрэгжилт нь өнөөгийн байдлаар хэрхэн хэрэгжиж байгааг тодорхойлон, аудитын чанарын хяналтын хэрэгжилтийн үр дүнг сайжруулах арга замыг боловсруулах зорилготой судалгааг авсан болно. 2020 оны “Нягтлан бодох бүртгэл болон аудитын асуудлууд” сэдвээр Wolters Kluwer-ээс гарсан судалгааны ажлын үр дүнгээс харахад аудитын чанарын хяналтын стандартын хэрэгжилтийн асуудлууд голлож хэмээжээ. Аудитын компаниудын чанарын хяналтын хэрэгжилт нь манай улсын хувьд ОУ-ын стандартыг хэрэглэж, хэрэгжүүлж байгаа хэдий ч хууль эрхзүйн тогтолцоо нь аудитын шинэчилсэн хуулиар 2016 оноос энэхүү салбарт илүү тогтвортойгоор хөгжих боломжийг олгож байгаа юм. Тус судалгааны онолын арга зүйг хоёрдогч эх үүсвэрээс бэлтгэсэн ба өнөөгийн байдлын судалгааг онлайн авч бэлтгэлээ.