ХХОАТ-ЫН НОГДУУЛАЛТЫГ САЙЖРУУЛАХ БОЛОМЖИЙН СУДАЛГАА /ОНЛАЙН ЖИЖИГ ХУДАЛДАА ЭРХЛЭГЧДИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР/

Abstract

21-р зууны үед хурдтай хөгжиж буй цахим худалдаа эрхлэгч хувь хүмүүс нь энэхүү татварыг хэрхэн тодорхойлон төлдөг эсэх нь тодорхойгүй байна. Монгол улсын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулж байгаа бол тухайн иргэн татвараа төлөх үүрэгтэй бөгөөд энэ нь татварын нэгэн зарчим болох тэгш шударга байдлыг хангаж буй хэрэг болно. 2020 оны Монгол банкнаас гаргасан “Цахим худалдааны статистик бүртгэлийн шинжилгээ”-ээр Монгол улсын иргэдийн картын гүйлгээний хэмжээ 2019 онд 3.3 сая ширхэг гүйлгээгээр 347 сая ам.доллартай тэнцэх хэмжээний төлбөрийг гадаад улсад төлсөн нь 2014 оныг бодвол гүйлгээний тоо 3.6, үнийн дүн 3.2 дахин өссөн гэх мэдээлэлтэй байна. Үүнээс харахад монгол улсын цахим худалдааны салбар эрчимтэй хөгжиж байгаа бөгөөд иргэдийн цахим худалдаа эрхлэх байдал ч бас даган өссөн байх хандлагатай юм. Онлайн жижиг цахим худалдаа эрхлэчдийн хувьд хувь хүний орлогын албан татварыг хэрхэн төлдөг нь тодорхой бус бөгөөд онлайн худалдаа эрхлэгчдэд зориулсан хууль эрхзүйн орчин ч тодорхойгүй байна. Тиймээс эдгээр худалдаа эрхлэгчид Монгол улсын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа эрхэлж байгаагийн хувьд татвар төлөх нь зүй ёсны хэрэг гэж үзэн онлайн жижиг худалдаа эрхлэгчдэд хэрхэн хувь хүний орлогын албан татварыг ногдуулж болон сайжруулж болох талаар судаллаа.