Ковид-19 үеийн мөнгөний болон төсвийн бодлогын нөлөө, цаашдын чиг хандлага

Abstract

2020 оны хувьд КОВИД-19 тахалтай холбоотойгоор ихэнх салбарын үйл ажиллагааг хязгаарлаж, улмаар нийт үйлдвэрлэл буурч эдийн засгийн хүндхэн сорилттой тулгарсан жил байлаа. Үүний эсрэг Монголбанк болон Засгийн газраас хэд хэдэн бодлого хэрэгжүүлсэн юм. Тухайлбал, бодлогын хүүг 6 хувь хүртэл бууруулж, хүүхдийн мөнгийг 100,000 төгрөг болгож, НДШ-ийн хэмжээг бууруулж, хөл хорионы үед иргэн бүрд 300,000 төгрөгийн дэмжлэг үзүүлэх гэх мэт бодлогууд хэрэгжүүлээд байна. Эдгээр бодлогууд нь нийт хэрэглээг урамшуулах замаар нийт эрэлтийг дэмжиж эдийн засгийг сэргээнэ гэсэн таамаглалтай байсан боловч бодит байдал дээр хүмүүсийн хадгаламжийн хэмжээ эрс нэмэгдэж, хэрэглээ хумигдаж байгаа нь эдийн засагчид, судлаачдын анхаарлыг татсан сонирхолтой сэдэв болоод байна. Судалгаанаас үзэхэд хэрвээ бодлогын хүүг 1 хувиар нэмэгдүүлбэл эдийн засаг эхний 4 улирал буурч, инфляцын түвшин буурч, төгрөгийн ханш чангарах төлөвтэй байна. Мөнгөний нийлүүлэлтийг өсгөх нь эдийн засагт эерэг нөлөөтэй хэдий ч инфляцын түвшинг ихээр нэмэгдүүлж, төгрөгийн ханшийг сулруулж байгаа үр дүн гарав. Харин иргэн бүрд 300,000 төгрөгийг дахин тараавал эдийн засаг 1.5 хувиар эхний 3 улирал өсөх хэдий ч инфляц 4-р улирлаас 4 гаруй хувиар өсөж, төгрөгийн ханш 3.8 хувиар сулрахаар байна. Түүнчлэн стресс тестийн арга ашиглан монголын эдийн засгийг таамаглахад хамгийн муудаа 18 хувиар унах боломжтой гэсэн үр дүн гарсан юм. Мөн хадгаламжийн хэмжээ яагаад өсөөд байгааг гурван аргумент дэвшүүлж түүнийгээ эмпирик байдлаар баталсан билээ.