ААНОАТ-ын тайлан бэлтгэхэд тулгарч буй асуудал, түүнийг шийдвэрлэх арга зам

Abstract

ААНОАТ нь улсын төсвийн орлого тэр дундаа татварын орлогын дийлэнх хэсгийг бүрдүүлээд зогсохгүй, аж ахуйн нэгжүүдэд хяналтын механизм болох ба нийгмийн хувьд ихээхэн тустай татвар юм. Уг орлогын албан татвар нь МУ-ын үндсэн хууль, татварын ерөнхий хууль, ААНОАТ-ын хуультай нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн актаас бүрддэг. Тийм ч учраас эдгээр хуулийн зүйл заалтад өөрчлөлт, шинэчлэл хийх бүрт түүнийг дагаж татварын тайлангийн маягт, тооцоололд зарим өөрчлөлт бий болдог. ААНОАТ-ын тухай хууль нийтдээ 3 удаа шинэчлэгдэн батлагджээ. Харин 2017 оноос хойш хавсралт тайлан, мэдээ үүсч ААНОАТ-ын тайлан нь нийтдээ 9 хавсралт мэдээтэй болсон. Энэхүү хавсралт тайлан маягтууд нь бөглөхөд зарим талаар хүндрэл бий болгодгийг мэргэжлийн нягтлан бодогчид дурджээ. /Хавсралт 1-ээс нотолгоог харна уу/. Тиймээс ямар хүчин зүйлээс шалтгаалан цахим тайлангийн маягтийг бөглөхөд татвар төлөгчдөд эргэлзээтэй, хүндрэлтэй асуудал гарч байгааг, мөн тайлангийн маягтийн аль хэсэг зөрчилтэй ойлгомжгүй байгааг энэхүү судалгааны ажлаараа тодорхойлон, энэ нь тайланг бэлтгэж буй албан тушаалтанд ямар ач холбогдолтой, зорилготой хавсралт мэдээ болохыг таниулж нэгдсэн ойлголт өгөх, зөвлөмж боловсруулсан. Одоогийн ААНОАТ-ын тайлан нь татвар төлөгч мөн бусад мэдээлэл хэрэглэгчдэд хангалттай ойлгомжтой биш байгааг дээрх тандалт судалгаа баталж байгаа тул олон улсад татварын тайлан нь ямар бүтэцтэйгээр хэрхэн хураадаг талаар судлан мөн хууль журмын дагуу татварын тооцоолол, хураалтын систем хоорондоо хэрхэн уялдаж байх ёстой, тайлангийн маягтын ач холбогдол зэргийг танин мэдүүлэхийг эрмэлзсэн.