Төслийн өртгийг АМӨТ-оор тооцох нь /Барилгын жишээн дээр/

Abstract

Барилгын салбарын хувьд улс эдийн засгийн хөгжлийн тодорхойлох, тэргүүлэх салбаруудын нэг бөгөөд төрийн бодлого, эдийн засгийн өсөлт, инфляци, хүн амын амьжиргааны түвшин, банк санхүүгийн орчин зэрэг макро орчны хүчин зүйлийн нөлөөнд байдаг, мөн улирлын нөлөөлөл ихтэй, материал түүхий эдийнхээ 60 орчим хувийг импортоор авдаг, ажиллах хүчний тогтвор сууршил муу, тусгай зөвшөөрөл, хуулийн зохицуулалт ихтэй зэрэг онцлогтой салбар юм. Салбарын үйл ажиллагаа өргөжихийн хирээр орчин үетэй зэрэгцэн үйлдвэрлэл явуулах зарим нэг тулгамдсан асуудлууд аж ахуйн нэгж байгууллагууд болон салбарын хэмжээнд бий болж байна.

Тухайлбал, аж ахуйн нэгж байгууллагууд үйл ажиллагаандаа ашиглаж буй арга барил, техник технологио сайжруулах, олон улсын чанар, стандартад нийцүүлэх, менежмент удирдлагын хүрээнд шинэчлэлт хийх гэх мэт асуудлуудтай тулгарч байна.

ЗТБХБС-ын 2009 оны 263-р тушаалаар ажилчдын тарифт цалингийн жишиг баталсан. Үүн дээр 3-р зэрэгтэй ажилчны сарын цалин 448 560 төгрөг байдаг. Гэтэл бодит байдал дээр туслах ажилчны өдрийн хөлс 30 000 төгрөг, сарын цалин 600 000 төгрөг байна. ЗТБХБС-ын 2012 оны 181-р тушаалаар батлагдсан БТЗД-нд БАЭЗГГ-ий баталсан "Засгийн газраас төрийн албан хаагчдын цалинг нэмэгдүүлсэн үед түүний өсөлтийн хувиар энэхүү жишиг тарифт цалинг өсгөж тооцно” гэсэн заалт байдаг. Энэ заалт нь бодит байдал дээр хэрэгждэггүй гэх мэт зүйлээс барилгын төсөвт өртөг, гүйцэтгэлийн өртгийн зөрүү үүсэх нөхцөл болдог.

Иймээс уг судалгааны ажлын хүрээнд эдгээр тулгамдсан асуудлуудын нэг өртгийн удирдлагын орчин үеийн хандлагыг нэвтрүүлэхийн тулд амьдралын мөчлөгийн өртөг тооцох аргаар төслийн өртгийг тооцох энэхүү сэдвийг сонголоо.

Аливаа нэг төслийг эхлэхийн өмнө тухайн төслийнхөө өртөг зардалыг тооцоолох зайлшгүй шаардлагатай байдаг. Төслийн өртөг бодитой тооцоологдсоноор барилгын компанийн зардлын хяналтын систем үр дүнтэй байх бөгөөд удирдлагад оновчтой шийдвэр гаргах нөхцөл бүрдэнэ.