МОНГОЛ УЛСЫН ХУВЬЦААТ КОМПАНИУДАД ЗОРИУЛСАН ДАМПУУРЛЫН ЭРСДЭЛИЙН ЗАГВАР

Abstract

ABSTRACT

A group of models (13 models) below will be developed in accordance with corporate bankruptcy risk model, which has faced to financial risk management of Mongolian share- holding companies, adjusted to our economic characteristics and conditions.

• For any company (General model for any company)

• By its business scope /By each type of big, small and med-sized businesses)

• By sector /5 primary classifications of business sectors)

• Model that contained the impact of macroeconomic factors (Inflation, interest rates, etc)

• Model in consistent with the business cycle (Expansion, recession, stabilization)

Although today organizations such as entities, banks, investors, Ministry of Finance and Stock Exchange have been using Edward Altman’s “Model for trading in Stock Market” model, there are many people know that the model is not suitable for our economy and its conditions. However, banking and financial entities have been keep using this model to their financial risk management.

Thus, new models for financial risk management, suitable for Mongolian economic conditions, are required instantly. The result of having the models is intensely significant to commercial banks, stock exchange, Government Tenders selection, individuals even more crucial to the development of Mongolian economy.

ХУРААНГУЙ

Монгол Улсын хувьцаат компаниудын санхүүгийн эрсдэлийн менежментэд тулгамдаад байгаа дампуурлын эрсдэлийн загварыг өөрийн орны онцлог, нөхцөл байдалтай уялдуулан дараах бүлэг загваруудыг (13 загвар) боловсруулах болно. Үүнд:

• Дурын компаниудын хувьд (Ямар ч компанид тохирох ерөнхий загвар)

• Бизнесийн цар хүрээгээр нь (Том, жижиг, дунд ангилал тус бүрээр)

• Салбар тус бүрийн хувьд (Бизнесийн үндсэн 5 салбараар)

• Макро хүчин зүйлийн нөлөөг агуулсан загвар (Инфляци, хүү г.м)

• Бизнесийн мөчлөгтэй уялдуулсан загвар (Өсөлт, уналт, тогтворжилт)

Өнөөдөр манай улсын бүхий л ААНБ-ууд, банкууд, хөрөнгө оруулагчид болон Сангийн яам, Хөрөнгийн бирж зэрэг байгууллагууд нь Э.Альтманы “Хөрөнгийн захад хувьцаа арилжаалагдаж буй загвар (Altman, 1968)” загварыг хэрэглэж байгаа хэдий ч тус загвар нь манай улсад тохирохгүй болсон гэдгийг олон хүн мэдэх болсон хэдий ч өнөөг хүртэл бүхий л банк санхүүгийн байгууллагууд санхүүгийн эрсдэлийн удирдлагтаа ашигласаар байна. Иймээс манай орны нөхцөлд тохирсон санхүүгийн эрсдэлийн удирдлагын шинэ загвар нэн даруй шаардлагдаж байгаа билээ. Тус загварыг Монголчилсноор арилжааны банкууд, ААНБ-ууд, хөрөнгийн бирж, ЗГ-н тендерийн сонгон шалгаруулалт, хувь хүмүүс болон улс орны эдийн засгийн хөгжилд асар чухал ач холбогдолтой юм

Түлхүүр үг: Санхүүгийн эрсдэл, дампуурал, төлбөрийн чадвар, санхүүгийн хүндрэл