Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай хуулийн хэрэгжилт, тулгамдаж буй асуудал, шийдвэрлэх арга зам

Abstract

Татварын эрх зүйн салбар болох Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын эрх

зэйн байдал, хэрэгжилтийг нарийвчлан судаллаа. Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар гэдэг нь шууд бус татварын систем ба шууд бус татвар гэж үнийн нэмэгдлийн хэлбэрээр илэрхийлэгдэж, хэрэглэгчдийг бараа, ажил үйлчилгээг худалдан авахад нь ногдуулж, борлуулагчаар дамжин хэрэглэгчийн өмнөөс төсөвт төлөгддөг татварын тогтолцоо юм. Монгол улсад нэвтрүүлээд байгаа бүх татварын системээс “олон улсын стандарт түвшинг хангасан бүтэцтэй, хэрэгжилтийн түвшин нь хангалттай сайн” гэх үнэлгээг Олон Улсын Валюутын Сан, Дэлхийн Банк, АХБ, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын KOICA, АНУ-ын USAID, Япон Улсын JICA зэрэг томоохон байгууллагаас өндөр үнэлгээ авч байсан цорын ганц татварын систем юм. Төсвын орлогын найдвартай, тогтмол эх үүсвэр, эдийн засагт нөлөөлөх гаж нөлөө багатай, өргөн суурьтай, бага зардлаар хураах боломжтой, далд эдийн засгийг татварт хамруулдаг, олон улсын жишигт нийцсэн гэх олон эерэг тодотголтой энэ

татвар нь Монгол Улсад нэвтэрч эхлээд 13 жил болсон ба төсвын орлогыг бүрдүүлэгч

шилдэг хэрэгсэл болохоо нотолсон. Гэвч манай орны нөхцөл байдалд НӨАТ- аас зугтааж далд эдийн засаг буюу хар зах гэж нэрлэгдэх орлогоо нуун дарагдуулж байгаа үйл ажиллагаа явуулж буй иргэн, аж ахуй нэгж, байгууллагууд олширч байна. Үүнтэй холбоотойгоор далд эдийн засгийг нээн илрүүлэхтэй холбогдсон судалгаа шинжилгээг ярилцлага буюу асуулгын арга харьцуулалтын арга зүйг ашиглан хийж гүйцэтгэлээ.